dohom@sanly.tm
Türkmenbaşy şäheriniň D.Azady köçesiniň 75-nji jaýy
Türkmenistanyň suw ulagy pudagynda ýetilen belent sepgitler:

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň halkara başlangyçlaryny mynasyp dowam etdirýän hormatly Prezidentimiz, Arkadagly Serdarymyz ulag ulgamyda köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine, üstaşyr ulag geçelgeleriniň durnukly ulgamynyň pugtalandyrylmagyna, dünýäde syýasy ykdysady durnuklygy saklamaga, halkara gatnaşyklary ynanyşmaga, şol sanda ulag diplomatiýasynyň mümkinçiliklerini durmuşa geçirmek ugrunda dost-doganlyk gatnaşyklary ösdürmäge aýratyn üns berýär.

tÝurdumyzyň deňiz we derýa ulaglary milli ykdysadyýetimiziň esaslaryny emele getirýän ulgamdyr. Türkmenbaşy Halkara deňiz porty Ýewropadan Aziýa, Aziýadan Ýewropa ýük daşalýan ýollaryň çatrygynda ýerleşip, Merkezi Aziýanyň “Deňiz derwezesi” bolup durýandygy üçin, sebitde iň bir amatly logistika merkezleriniň biri hökmünde ösýär we kämilleşýär. Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň Halkara Portlar Assosiasiýasyna goşulmagy bilen, edilýän hyzmatlary halkara standartlaryna laýyklykda amala aşyrmak, dünýäniň ösen portlarynyň tejribesini öwrenmek we ulanmak boýunça alnyp barylýan işler dowam edip gelýär. Bu maksat bilen halkara maslahatlara, halkara sergilere, iki taraply gepleşiklere, göni wideoaragatnaşyk arkaly duşuşyklara işjeň gatnaşýarlar.

tHazaryň türkmen kenarynda ýerleşýän, “Balkan” gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody” paýdarlar jemgyýetidir. Bu zawotda deňiz portunyň we söwda flotynyň dürli görnüşli deňzde ýüzýän gämileriň birnäçesi gysga wagtyň içinde düýpli, orta we ýeňil abatlaýyş işleri ýokary derejede alnyp barylýar. Hormatly Prezidentimiziň, Arkadagly Serdarymyzyň “Balkan” gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody” paýdarlar jemgyýeti “Komea” deňiz enjamlaryny öwreniş assosiýasiýasy bilen bilelikde gämi gurluşygynyň başlanmagyna ygtyýar bermegi zawodyň gämi gurluşykçylaryny has-da begendirdi, buýsandyrdy. “Ýük göterijiligi 6100 tonna bolan iki sany gury ýük gämileriniň gurluşygyny taslamalaşdyrmak we tehniki hünärmenleri bilen üpjün etmek barada” we “Ýük göterijiligi 6100 tonna bolan iki sany gury ýük gämileriniň gurluşygy üçin enjamlar we materiallar bilen üpjün etmek barada” gol çekilen şertnamalaryň esasynda, örän gysga wagtda “Balkan” gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody” paýdarlar jemgyýetinde ilkinji gezek täze gämileri gurulyp başlanar.

t“Deňiz söwda floty” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti hem gurlup ulanmaga berlen täze gämileri, şol sanda tankerleri, paromlary we ýolagçy gämileri bilen ýurdumyzyň ykdysadyýetini ýokarlandyrmak babatynda mynasyp goşandyny goşýar.Häzirki wagtda flotda 20 sany gämi bolup, 3 sany “Balkan”, “Magtymguly” we “Türkmenistan” gury ýük daşaýan gämileri ýurdumyzda öndürilýän önümleri daşary ýurt portlaryna daşamakda yzygiderli hyzmatlary ýerine ýetirýärler. Gury ýükler esasan hem Türkmenbaşy porty bilen Baku, Astrahan, Aktau portlaryň arasynda daşalýar. Şeýle-de “Balkan” gury ýük gämisi bilen Türkmenbaşy – Baku- Türkmenbaşyaralygynda konteýner fider gatnawlary amala aşyrylýar. Deňiz söwda flotynyň gamileri tarapyndan 2024-nji ýylyň ýanwar-mart aýlarynda ýük daşamagyň umumy mukdary 2023-nji ýylyň degili döwürleri bilen deňeşdirilende 14,1% ýokarlandy we 586,5 müň tonna ýetdi. Umuman aýdylanda 2024-nji ýylyň ýanwar- mart aýlarynda ýük daşamak boýunça Milli flotyň meýilnamasy 133,3% ýerine ýetirildi. 2024-nji ýylyň ýanwar-mart aýlary boýunça ýük dolanşygy 236,096 mln.tn.km. boldy, bu 2023-njiýylyň degişli döwürleri bilen deňeşdirilende 4,2% ýokary we ýanwar-mart aýlaryndaky ýük dolanşyk meýilnamasy 188,0% ýerine ýetirildi.2024-nji ýylyň ýanwar-mart aýlary boýunça ýolagçy dolanşygy 2023-nji ýylyň degişlidöwürleri bilen deňeşdirilende 44,5% ýokarlandy we 1,910 mln.ýolag.km boldy.Meýilnamanyň ýerine ýetirlişi 355,0% boldy. Daşalan konteýnerleriň sany 1879 TEU,ösüş depgini 184,4% deň boldy.

tŞeýle-de “Türkmendeňizderýaýollary” agentliginiň düzümine girýän, Türkmenbaşy şäherindäki deňizçilik orta hünär okuw mekdebi we Türkmenabat şäherindäki derýaçylyk orta hünär okuw mekdeplerinde, geljekde ýurdumyzyň suw ulag ulgamynda, hem-de halk hojalygymyzyň dürli pudaklarynda zähmet çekjek giň gözýetimli, häzirkizaman tehnologiýalaryndan peýdalanmagy başarýan,watansöýüji, beden we ruhy taýdan sagdyn ýaş hünärmenleri ýetişdirmäge gönükdirilen işleriň hili barha artdyrylýar.

tŞeýle-de “Türkmendeňizderýaýollary” agentliginiň düzümine girýän, “Çarlak” myhmanhanasy, raýatlarymyza we daşary ýurtly myhmanlara dünýä ülňülerine laýyk gelýän ýokary hilli myhmanhana hyzmatlaryny ýerine ýetirýär.

Taýýarlan mugallym Ýalkym Meretgylyjowa

Beýleki makalalar

Ähli makalalar
Card image cap
Few 12 2025
Bilim işinde sanly bilim ulgamynyň mümkinçilikleri.

Ýurdumyzyň durnukly ösmeginiň, Watanymyzyň barha kuwwatlanmagynyň hatyrasyna ýaşlaryň gurujy, dörediji, oýlap tapyjy, ösen aň-düşünjeli intellektual derejesini kemala getirmek häzirki döwrüň möhüm aýratynlygydyr diýip aýtdy. Bu aýratynlyk ykdysadyýetiň ähli ugurlary bilen bilelikde, onuň ösmeginde esasy hyzmaty ýerine ýetirýän bilim ulgamynyň bazar gatnaşyklary şertlerinde dünýä ülňülerine laýyk döwrebaplaşdyrylmagy bilen şertlendirilýär. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen ýurdumyzyň bilim ulgamyna sanly serişdeleriň ornaşdyrylmagy, döwrebap bilim portalynyň herekete girizilmegi bilim işgärleriniň mümkinçiliklerini üzül-kesil artdyrdy. Ýurdumyzda sanly ulgamy ösdürmegiň maksatlarynyň bilim edaralarynyň işiniň kämilleşdirilmegine gönükdirilmeginiň, olaryň ýokary hilli elektron maglumatlar bilen üpjün edilmeginiň, täze tehnologiýalardan peýdalanylmagynyň, bilim berlişiniň hiliniň talap edilýän derejesine ýetirilmeginiň esaslary 2017-nji ýylda hormatly Prezidentimiziň Karary bilen tassyklanan “Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy” arkaly dolandyrylýar. Bu Konsepsiýa ýurdumyzda (kesgitlenen ugur boýunça) maglumat – bilim gurşawyny döretmäge hem-de bilim bermegiň ähli basgançaklaryny ýokary hilli elektron maglumatlary bilen üpjün etmäge, berilýän bilimiň mazmunyny baýlaşdyrmaga we kämilleşdirmäge gönükdirilendir. Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasynyň esasy maksady ýurdumyzyň innowasion ösüşine laýyklykda bilim bermegiň ähli basgançaklarynda okatmagyň maksatnamalaryny ýokary hilli elektron maglumatlar bilen üpjün etmek hem-de uzak aralykdan bilim bermek arkaly bilim ulgamyny kämilleşdirmekden ybaratdyr. Konsepsiýa – bu eziz Watanymyzy mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn ösdürmäge, işewür we maýa goýum işjeňligine, döwlet dolandyrylyşynyň öňdebaryjy usullarynyň ornaşdyrylmagyna, täze iş orunlarynyň döredilmegine, halkymyzyň abadançylygyny yzygiderli ýokarlandyrmaga ýardam eder. Konsepsiýada göz öňünde tutulýan esasy wezipeler: - sanly bilim ulgamynyň kadalaşdyryjy hukuk binýadyny ösdürmek; - bilim edaralaryň tehnologiki ulgamyny ösdürmek hem-de bilim ulgamynyň ähli basgançaklarynda okaýanlar‚ mugallymçylyk işgärler üçin sanly bilm gorlarynyň üpjünçiligini ýokarlandyrmak; - ýokary hilli bilim gorlarynyň we hyzmatlarynyň elýeterliligini üpjün etmek hem-de bilim bermegiň dowamynda sanly bilim serişdelerini, şol sanda elektron okuw kitaplaryny we gollanmalary ulanmak; - uzak aralykdan bilim tehnologiýalaryny ulanmak; - maglumat we telekommunikasiýa tehnologiýalary ösdürmegiň esasynda bilimiň hilini ýokarlandyrmak; - elektron bilim ulgamynda işgärleri taýýarlamak. Häzirki zaman maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň ulanylmagy arkaly okaýanlarda bilimleri almaga, üznüksiz özbaşdak bilim almaga höweslenmäni ösdürmek. Häzirki zaman jemgyýet soňky onýyllykda maglumat jemgyýetine öwrülip, ýokary depginde hereketli häsiýete eýe bolýar. Bu bolsa maglumatlara we hyzmatlara elýeterliligiň ulanyjylar üçin, olaryň nirede we haçan bolýandygyna garamazdan, hemişelik esasda üpjün edilýändigini aňladýar. Şeýle hereketliligi üpjün etmek üçin kompýuter enjamlarynyň täze görnüşleri (smartfonlar, planşetler we ş.m.), şeýle hem maglumat gorlary we hyzmatlary bilen işleşmegiň täze tehnologiýalary (“bulutlaýyn” tehnologiýalar) peýda boldy. Mekdep okuwçysy, talyp üçin bilim edaralarynda hem, öýde hem, olar ýoldaka hem elektron bilim gorlary we hyzmatlar elýeterli bolmalydyr. Bu ýagdaý bilim işine gatnaşýanlaryň beýlekilerine-de – ata-enelere, mugallymçylyk işgärlere, bilim ulgamynyň dürli derejeleriniň ýolbaşçylaryna-da degişlidir. Bilim gurşawynyň her bir gatnaşyjysynyň hereketliligi täze maglumat jemgyýetinde sanly bilimiň esasyny düzer. Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde gurlup, ulanylmaga berilýän täze, döwrebap bilim ojaklarynyň häzirki zaman ösen innowasion tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylmagy hem sanly bilim ulgamynyň durmuşa geçirilýändigini görkezýär. Ýurdumyzyň okuw mekdeplerinde «Sanly bilim ulgamy» atly portal taslamasynyň ýola goýulmagy, bilim ojaklarynda teleköpri arkaly guralýan okuw sapaklary, internet bäsleşikleri berilýän bilimiň hilini ýokarlandyrmakda, okatmagyň usullaryny kämilleşdirmekde we öňdebaryjy tejribelerden peýdalanmakda ägirt uly ähmiýete eýedir.