Türkmenistanyň suw ulagy pudagynda ýetilen belent sepgitler:
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň halkara başlangyçlaryny mynasyp dowam etdirýän hormatly Prezidentimiz, Arkadagly Serdarymyz ulag ulgamyda köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine, üstaşyr ulag geçelgeleriniň durnukly ulgamynyň pugtalandyrylmagyna, dünýäde syýasy ykdysady durnuklygy saklamaga, halkara gatnaşyklary ynanyşmaga, şol sanda ulag diplomatiýasynyň mümkinçiliklerini durmuşa geçirmek ugrunda dost-doganlyk gatnaşyklary ösdürmäge aýratyn üns berýär.
tÝurdumyzyň deňiz we derýa ulaglary milli ykdysadyýetimiziň esaslaryny emele getirýän ulgamdyr. Türkmenbaşy Halkara deňiz porty Ýewropadan Aziýa, Aziýadan Ýewropa ýük daşalýan ýollaryň çatrygynda ýerleşip, Merkezi Aziýanyň “Deňiz derwezesi” bolup durýandygy üçin, sebitde iň bir amatly logistika merkezleriniň biri hökmünde ösýär we kämilleşýär. Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň Halkara Portlar Assosiasiýasyna goşulmagy bilen, edilýän hyzmatlary halkara standartlaryna laýyklykda amala aşyrmak, dünýäniň ösen portlarynyň tejribesini öwrenmek we ulanmak boýunça alnyp barylýan işler dowam edip gelýär. Bu maksat bilen halkara maslahatlara, halkara sergilere, iki taraply gepleşiklere, göni wideoaragatnaşyk arkaly duşuşyklara işjeň gatnaşýarlar.
tHazaryň türkmen kenarynda ýerleşýän, “Balkan” gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody” paýdarlar jemgyýetidir. Bu zawotda deňiz portunyň we söwda flotynyň dürli görnüşli deňzde ýüzýän gämileriň birnäçesi gysga wagtyň içinde düýpli, orta we ýeňil abatlaýyş işleri ýokary derejede alnyp barylýar. Hormatly Prezidentimiziň, Arkadagly Serdarymyzyň “Balkan” gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody” paýdarlar jemgyýeti “Komea” deňiz enjamlaryny öwreniş assosiýasiýasy bilen bilelikde gämi gurluşygynyň başlanmagyna ygtyýar bermegi zawodyň gämi gurluşykçylaryny has-da begendirdi, buýsandyrdy. “Ýük göterijiligi 6100 tonna bolan iki sany gury ýük gämileriniň gurluşygyny taslamalaşdyrmak we tehniki hünärmenleri bilen üpjün etmek barada” we “Ýük göterijiligi 6100 tonna bolan iki sany gury ýük gämileriniň gurluşygy üçin enjamlar we materiallar bilen üpjün etmek barada” gol çekilen şertnamalaryň esasynda, örän gysga wagtda “Balkan” gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody” paýdarlar jemgyýetinde ilkinji gezek täze gämileri gurulyp başlanar.
t“Deňiz söwda floty” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti hem gurlup ulanmaga berlen täze gämileri, şol sanda tankerleri, paromlary we ýolagçy gämileri bilen ýurdumyzyň ykdysadyýetini ýokarlandyrmak babatynda mynasyp goşandyny goşýar.Häzirki wagtda flotda 20 sany gämi bolup, 3 sany “Balkan”, “Magtymguly” we “Türkmenistan” gury ýük daşaýan gämileri ýurdumyzda öndürilýän önümleri daşary ýurt portlaryna daşamakda yzygiderli hyzmatlary ýerine ýetirýärler. Gury ýükler esasan hem Türkmenbaşy porty bilen Baku, Astrahan, Aktau portlaryň arasynda daşalýar. Şeýle-de “Balkan” gury ýük gämisi bilen Türkmenbaşy – Baku- Türkmenbaşyaralygynda konteýner fider gatnawlary amala aşyrylýar. Deňiz söwda flotynyň gamileri tarapyndan 2024-nji ýylyň ýanwar-mart aýlarynda ýük daşamagyň umumy mukdary 2023-nji ýylyň degili döwürleri bilen deňeşdirilende 14,1% ýokarlandy we 586,5 müň tonna ýetdi. Umuman aýdylanda 2024-nji ýylyň ýanwar- mart aýlarynda ýük daşamak boýunça Milli flotyň meýilnamasy 133,3% ýerine ýetirildi. 2024-nji ýylyň ýanwar-mart aýlary boýunça ýük dolanşygy 236,096 mln.tn.km. boldy, bu 2023-njiýylyň degişli döwürleri bilen deňeşdirilende 4,2% ýokary we ýanwar-mart aýlaryndaky ýük dolanşyk meýilnamasy 188,0% ýerine ýetirildi.2024-nji ýylyň ýanwar-mart aýlary boýunça ýolagçy dolanşygy 2023-nji ýylyň degişlidöwürleri bilen deňeşdirilende 44,5% ýokarlandy we 1,910 mln.ýolag.km boldy.Meýilnamanyň ýerine ýetirlişi 355,0% boldy. Daşalan konteýnerleriň sany 1879 TEU,ösüş depgini 184,4% deň boldy.
tŞeýle-de “Türkmendeňizderýaýollary” agentliginiň düzümine girýän, Türkmenbaşy şäherindäki deňizçilik orta hünär okuw mekdebi we Türkmenabat şäherindäki derýaçylyk orta hünär okuw mekdeplerinde, geljekde ýurdumyzyň suw ulag ulgamynda, hem-de halk hojalygymyzyň dürli pudaklarynda zähmet çekjek giň gözýetimli, häzirkizaman tehnologiýalaryndan peýdalanmagy başarýan,watansöýüji, beden we ruhy taýdan sagdyn ýaş hünärmenleri ýetişdirmäge gönükdirilen işleriň hili barha artdyrylýar.
tŞeýle-de “Türkmendeňizderýaýollary” agentliginiň düzümine girýän, “Çarlak” myhmanhanasy, raýatlarymyza we daşary ýurtly myhmanlara dünýä ülňülerine laýyk gelýän ýokary hilli myhmanhana hyzmatlaryny ýerine ýetirýär.
Taýýarlan mugallym Ýalkym Meretgylyjowa
