Akylly tehnologiýanyň durmuşymyza ornaşdyrylmagy
Häzirki döwürde bilim ulgamynda amala aşyrylýan taryhy ähmiýetli özgertmeler strategik häsiýetlidir. Ýurdumyzda ýokary hilli bilim bilen bir hatarda, ýaş nesliň döwrebap terbiýesi hem derwaýys hasaplanýar. Hormatly Prezidentimiz ösen ýurtlaryň tejribesini nazara alyp, ýaşlarymyzyň beden we ruhy taýdan sagdyn ösmegi, watançylygyň belent ruhunda terbiýelenmegi üçin ähli mümkinçilikleri döredýär.
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ylmyň iň täze gazananlary işjeň durmuşa ornaşdyrylýar. Şunda bilim ulgamyna hem sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylandygyny bellemegimiz gerek. Ylym-bilimiň ösen döwründe islendik ýurduň ykdysady kuwwaty kesgitlenende, onuň innowasion ösüş derejesine seredilip baha berilýär. Bu günki gün dünýäniň ösen ýurtlarynyň hataryndaky ornuny barha berkidýän Türkmenistan Watanymyzda-da ýurdy innowasiýalaşdyrmak, sanly ulgama geçirmek işleri güýçli depginlerde alnyp barylýar. Ykdysadyýetiň ähli ulgamlaryna sanly tehnologiýalar ornaşdyrylýar. Bu işleriň gözbaşynda bolsa, ilkinji nobatda, Arkadagly Serdarymyzyň belent maksatlarynyň bardygyny bellemelidiris.
Tehnologiýa - adamlaryň ulanmagy üçin adamlar tarapyndan döredilen sungat. “Tehnologiýa” sözüniň grek dilindäki teehne (ussatlyk, başarnyk, sungat) we logos (ylym) diýen 2 sözden emele gelendigini belläp geçeliň. Munuň esasynda, tehnologiýanyň adamyň başamyklary, işleri baradaky ylymdygyna göz ýetirmek mümkin. Tehnologiýa häzirki wagtda ylmy bilimleri we açyşlary öz içinde jemleýär. Tehnologiýanyň esasy funksiýalaryna zähmeti we serişdeleri tygşytlaýjylyk (metal galyndylarynda polady almak, kagyz galyndylarynda kagyzy almak), tebigaty gorap saklaýjylyk we informasion wezipeler degişlidir.
Akylly tehnologiýa - adamlar tarapyndan döredilen bolup, zerurlygy kesgitläp, içinde ýerleşdirilen fünksiýalar arkaly zerurlygy ýok edýän emeli akyl. Alymlaryň we oýlap tapyjylaryň “Kynlaşdyrma, aňsatlaşdyr!” diýen şygary esasynda bimäçe akylly tehnologiýalar döredildi.
Ýokarda bellenilip geçilenlere mysal hökmünde şulary görkezmek bolar, ilkinji akylly tehnologiýa hökmünde kalkulýatorly sagatlar döredilipdir. 1500-nji ýylda germaniýaly Peter Hanlein tehnologiýa hökmünde monjuk ýaly dakylýan ilkinji kiçi sagady oýlap tapypdyr. 1762-nji ýylda John Harrison jübi sagadyny döredipdir. Şol asyryň ahyrlarynda bolsa ele dakylýan sagatlar döräpdir, emma muny, esasan, aýallar bilezik hökmünde dakynypdyrlar. Ýöne 1904-nji ýylda uçarman Alberto Santos - Dumont uçarmanlyk edýän wagty elleriniň boş bolmagy üçin goşar sagadyny oýlap tapypdyr. Şonuň netijesinde, sagadyň esasy dakylýan ýeri adamyň goşary bolupdyr. Ilkinji akylly sagat bolsa 1975-nji ýylda Hamilton Watch tarapyndan döredilýär. Bu kalkulýatorly sagat ilkinji akylly tehnologiýa hökmünde taryha girdi. 1975-nji ýyldan biziň günlerimize çenli içinde birnäçe funksiýalar ýerleşdirilen akylly sagatlar we beýleki akylly tehnologiýalar döredildi.
Taýýarlan mugallym: Saryhanowa Suraý
